Praktijkvoorbeeld

Opleiden voor de toekomst in Hogeschool Saxion

Technologie zo benutten dat het bijdraagt aan de kwaliteit en betaalbaarheid van de zorg. Daarvoor zijn mensen nodig met kennis van techniek én zorg. Professionals met know-how, creativiteit en verbeeldingskracht. Zij kunnen dat wat nog geen werkelijkheid is, alvast vorm gaan geven.

Ruim 500 studenten hbo-v Gezondheid & Technologie
Hogeschool Saxion startte in 2011 de opleiding hbo-v Gezondheid & Technologie (G&T). In het eerste jaar waren er twintig studenten, nu zijn het er ruim 500. Deze verpleegkundigen kunnen de verbindende rol vervullen tussen zorg en technologie. Marjan Keune is teamleider en vertelt gedreven waarom het zo belangrijk is om bruggenbouwers op te leiden. “Er komt steeds meer technologie in de zorg. Maar technologie is vaak een beetje spannend, je snapt niet altijd wat ICT’ers tegen je zeggen. Bij de opleiding G&T leiden we verpleegkundigen op die dat wél kunnen, en die technologie leuk vinden.”

Wat leren deze technisch verpleegkundigen?
Technisch verpleegkundigen zijn vooral ook gewoon verpleegkundigen. In de opleiding is de leerlijn verpleegkundige zorg exact hetzelfde als bij de hbo-v. Maar de technisch verpleegkundige krijgt extra vakken over elektriciteit, sensoren, natuurkunde, informatica en producttechnologie. Dat maakt dat zo iemand een super user kan zijn in het verpleegkundige team, een innovator, iemand die meedenkt bij de aanschaf van nieuwe technologie, iemand die meehelpt bij het ontwikkelen van zorgtechnologie, en die anderen kan ondersteunen en trainen bij het gebruik ervan.

Ook de leerlijn onderzoek en innovatie wordt extra zwaar aangezet. Studenten worden vanaf het eerste jaar uitgedaagd om zelf op zoek te gaan naar technologische oplossingen. Ze leren analyses te maken van wat een investering in technologie oplevert, en wat de risico’s zijn. Zo ook Job Meirik, afgestudeerd G&T-er en nu werkzaam in het Medisch Spectrum Twente in Enschede. Het ziekenhuis gaat nieuwe beademingsapparatuur aanschaffen. Samen met anesthesiologen, technologen en twee andere G&T-ers onderzoekt Meirik wat de beste keuze is. Er komen proefplaatsingen om een afgewogen besluit te nemen. “Dan merk je dat onze kennis van techniek én zorg goed van pas komt”, aldus Meirik.

Meer mannen in de zorg
Een technisch profiel met Natuurkunde en Wiskunde B op havo- of vwo-niveau is een vereiste bij de aanmelding. Ook afgestudeerden op mbo 4-niveau met een zorg- of techniekopleiding zijn welkom, bijvoorbeeld installatietechniek. De technologiecomponent trekt meer mannelijke studenten dan een reguliere hbo-v-opleiding. Dit biedt kansen om een nieuwe doelgroep over de streep te trekken om in de zorg te gaan werken. Als het aan Keune ligt, komt er ook een zij-instroom-traject. Dat zou nog meer helpen om de arbeidsmarktkrapte in de zorg op te lossen. De studenten van G&T worden inmiddels vanuit de wijde omgeving van Enschede en Deventer gevraagd voor stages en opdrachten. Afgestudeerden vinden werk op de afdeling medische technologie van een ziekenhuis, of werken als verpleegkundige en zijn tegelijkertijd betrokken bij technologische innovaties. Alumnus Monique Lanting werkt bijvoorbeeld mee aan een grootschalige upgrade van het elektronisch patiëntendossier in het UMCG in Groningen. Op alle poliklinieken van het ziekenhuis helpt zij mee om het EPD zo in te richten dat zorgverleners er goed mee kunnen werken. Dat betekent trainingen geven, vragen beantwoorden en het eerste aanspreekpunt zijn. Ze vertaalt wensen van medisch specialisten en verpleegkundigen in technische termen, zodat de leverancier en het ziekenhuis optimaal samenwerken aan het inrichten van het EPD.

Opleiden voor de toekomst
Hoe je in deze tijd als verpleegkundige toekomstbestendig blijft, is een uitdaging. Studenten leren nu nog bloeddruk meten, maar over vijf jaar meet niemand dat nog op deze manier. Dan zal het veel meer gaan om de vraag hoe je alle data verwerkt die binnenkomt. Volgens Keune gaat het niet om ‘het aanleren van kunstjes op een machine’ maar om het scholen in gedegen verpleegkundige én technische kennis en vaardigheden. Zoals: de juiste vragen kunnen stellen en kunnen onderzoeken. Wat is er aan technologie op de markt? Wat is de beste keuze? Waar vind ik dat? Studenten leren ook samenwerken met andere professionals, want ook dat wordt steeds belangrijker. Zo gaan studenten van verschillende opleidingen samen aan de slag. Een opdracht kan bijvoorbeeld luiden: ontwerp een slimme deken die de patiënt op de juiste temperatuur houdt. Voor die slimme deken en het warmhouden van de patiënt heb je een technisch verpleegkundige en een hbo-v’er nodig. Maar ook een ICT’er, want er moet een dashboard bij om de temperatuur uit te lezen. En je hebt ook iemand nodig van de opleiding Textile & Technology, want welk textiel is geschikt om te gebruiken? De studenten pakken met elkaar het probleem aan. Dat het werkt, blijkt uit de interesse van het bedrijfsleven voor de ontwikkelde ideeën, plannen en producten van studenten.