Vernieuwend leren in de gehandicaptenzorg
Niet alleen in ziekenhuizen, ook in andere sectoren in de zorg zijn mooie voorbeelden van vernieuwend leren zichtbaar. Tijdens het B-learningplatform op 11 april kregen deelnemers een inkijkje in het innovatieve onderwijsconcept Leren en Versterken (LEV) van Cello Zorg, een zorginstelling voor mensen met een verstandelijke beperking. De organisatie ontving in 2017 de Nationale HR Zorg Award voor het LEV-project, waarbij medewerkers, studenten en cliënten samen leren.
De LEV-methode is gestoeld op de drie pijlers eigenaarschap, krachtgericht en de werkplek als leerplek, vertelt Jan Simon Prins, één van de LEV-netwerkcoaches bij Cello Zorg. “Er is veel ruimte voor eigen initiatief: op basis van de eigen talenten en interesses kiezen studenten welke opdrachten opgepakt worden. Binnen LEV wordt bovendien gewerkt vanuit gelijkwaardigheid én het doel is om een bijdrage te leveren aan het versterken van het levensgeluk van cliënten.”
Eigen initiatief
Bij Cello Zorg ontstond de behoefte aan een nieuwe manier van opleiden een aantal jaar geleden. “De bestaande leerafdelingen begonnen mankementen te vertonen”, vertelt LEV-regisseur Lonneke de Laat. “Het liep niet meer lekker. Studenten gaven aan dat onderwijs en praktijk teveel uit elkaar lagen. Er was weinig ruimte voor eigen initiatief. De ontevredenheid zorgde voor hoge uitval, meer dan de helft van de studenten stopte voortijdig met de opleiding.”
Er werd gekozen voor een compleet nieuwe onderwijsmethode, die Cello Zorg samen met onderwijspartners, studenten en medewerkers ontwikkelde: LEV. De methode draait om lerende netwerken, waarbinnen teams van 3 tot 25 studenten binnen de muren van de organisatie samenwerken aan voor hen belangrijke opdrachten. “De kracht zit hem in de diversiteit binnen de netwerken”, zegt Prins. “Teams van verschillende afdelingen werken samen in een netwerk. Ze ontmoeten elkaar minimaal vier keer per jaar en bepalen met elkaar de route die ze willen volgen. Het is een mooie ervaring voor de studenten om al lerende verschillende plekken in de organisatie te leren kennen.”
Leren van elkaar
Bij Cello Zorg zijn inmiddels zeven lerende netwerken en dertig LEV-teams actief. Elk netwerk heeft een onderwijscoach, iemand vanuit een betrokken roc of hbo. Ook heeft elk netwerk een netwerkcoach, iemand vanuit de zorgorganisatie die het proces bewaakt. De teams hebben elk een LEV-coach die binnen het team als aanjager en begeleider fungeert. Eén van de LEV-coaches bij Cello Zorg is student Davy van der Horst. “Tijdens de netwerkbijeenkomsten bespreken we wat we van elkaar kunnen leren”, vertelt hij. “We spreken bijvoorbeeld af om samen aan een opdracht te werken. Voordeel van samen aan de slag gaan is dat je cliënten niet hoeft te overvragen. En je komt op verschillende afdelingen terecht, wat heel leerzaam is.”
Van der Horst vindt het fijn dat hij nu veel meer vrijheid krijgt om zelf het initiatief te nemen. “Voorheen moest ik alles aan mijn begeleider vragen, nu bespreek ik het in mijn netwerk. Ook kunnen naast mijn begeleider nu ook anderen mijn opdrachten aftekenen. De verhoudingen op de werkvloer zijn gelijkwaardiger, ook al zijn de rollen anders.” Van der Horst nam het initiatief om een blinde bewoner te leren fietsen. “Dat was zijn grote wens. Ik werd uitgelachen door collega’s, maar besloot het toch te doen. Uiteindelijk fietste ik met de bewoner op een tandem door de wijk. Hij was dolgelukkig, en ik had aan mijn opdrachten voor mijn opleiding voldaan.”
Gemotiveerd
Studenten zijn meer gemotiveerd als zij zelf mogen bepalen hoe ze willen leren, is de overtuiging bij Cello Zorg. De studenten die volgens de LEV-Visie werken, krijgen daarom ruimte. Vanuit de onderwijsinstellingen is meer ruimte gekomen om bijvoorbeeld opdrachten samen te kunnen maken. Maar daarnaast is er nog altijd de verplichte lesstof die studenten tot zich moeten nemen om het vak te kunnen leren. Toetsen worden afgenomen door gecertificeerde medewerkers binnen de teams. “De ontwikkeling van het vakmanschap is ook heel belangrijk”, aldus De Laat. “Het is daarom een zoektocht naar de balans tussen de mate waarin je stuurt en de ruimte die je geeft.”
Benieuwd naar het verhaal van Cello Zorg? Onder dit bericht kun je de presentatie downloaden.